Domowe sposoby na ból gardła

Ból gardła to objaw, który często towarzyszy infekcji bakteryjnej lub wirusowej górnych dróg oddechowych. Wbrew powszechnej opinii nie trzeba sięgać po środki dostępne w aptekach, aby ją wyleczyć. Niekiedy wystarczą sposoby sprawdzone i stosowane od lat. Jak radzić sobie z bólem gardła domowymi metodami?

Jak rozpoznać chore gardło?

Rozwijająca się infekcja dróg oddechowych w pierwszej fazie zwykle objawia się uporczywym uczuciem drapania, bólem, chrypką i suchością w rejonie gardła. Może, choć nie musi, towarzyszyć mu suchy, przerywany kaszel. U osób chorych pojawia się stan podgorączkowy, ale temperatura nie powinna przekraczać 37-37,5°C. Gorączka powyżej 38°C oznacza ostry przebieg.

Wirusy lub bakterie atakują w pierwszej kolejności błonę śluzową gardła, co objawia się zaczerwienieniem w tym rejonie, a niekiedy również naciekami ropnymi na powierzchni migdałków. W przypadku anginy u pacjentów stwierdza się też powiększenie węzłów chłonnych.

Domowe sposoby na ból gardła

W kuchni łatwo znaleźć składniki, których odpowiednie zastosowanie pomoże zwalczyć ból gardła i stłumić infekcję w zarodku. Leczenie oparte wyłącznie na naturalnych składnikach jest dla pacjenta bezpieczne i nie przyczynia się do wykształcenia z czasem lekooporności na poszczególne substancje czynne. Które z domowych sposobów sprawdzą się najlepiej?

Czosnek pospolity

Substancje aktywne w czosnku pospolitym to głównie olejek lotny, alliina rozkładana do allicyny oraz ajoeny. Dzięki nim bylina zyskuje silne działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze oraz pozytywnie wpływa na funkcjonowanie dróg oddechowych.

Niezbędne jest połączenie się tych dwóch związków, aby allinaza mogła rozłożyć alliinę. Dlatego, aby wydobyć prozdrowotne właściwości czosnku, należy w pierwszej kolejności rozgnieść go na miazgę. Dane dotyczące zalecanej dziennej dawki czosnku nie są spójne, ale za bezpieczną (i skuteczną) przyjmuje się między 3 a 5 gramami.

Miód

Pomocny w walce z bólem gardła jest też miód. Swoje prozdrowotne właściwości zawdzięcza substancjom produkowanym przez pszczoły, zwłaszcza oksydazie glukozowej, apidycynie (związku o działaniu antybiotycznym) oraz muramidazom (substancjom bakteriobójczym).

Dzięki nim miód skutecznie wspiera walkę z zakażeniami bakteryjnymi, a także niektórymi wirusami. Miód pomaga zwalczać inne objawy, które często towarzyszą bólowi gardła i działa przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo, przeciwbólowo. Redukuje również obrzęk błon śluzowych gardła. Warto pamiętać, aby miód zalewać wodą o temperaturze około 35⁰C, która nie uszkodzi zawartych w nim prozdrowotnych substancji. W miarę możliwości warto sięgać po miody z naturalnych pasiek.

Korzeń imbiru

W leczeniu bólu gardła sprawdzi się także korzeń imbiru. Zawarte w nich związki, takie jak gingerole, olejki eteryczne (m.in. zingiber) oraz witamina C działają przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo. Doskonale sprawdzą się napary z imbiru i cytryny z dodatkiem miodu. Korzeń imbiru należy pokroić lub wycisnąć z niego sok.

W sklepach spożywczych można znaleźć również sproszkowany, suszony imbir. Co ciekawe, badania naukowe potwierdzają, że znajduje się w nim więcej niektórych substancji czynnych, niż w korzeniu świeżym, co wynika z obróbki termicznej. Jednak w leczeniu przeziębienia lepiej sprawdza się korzeń surowy.

Kiedy sięgnąć po preparaty apteczne?

Warto jednak rozważyć wizytę w aptece, jeżeli pomimo stosowania domowych sposobów objawy przeziębienia nie mijają po kilku dniach. Wiele skutecznych preparatów jest dostępnych bez recepty, nie są one też drogie. Jakich substancji aktywnych warto poszukiwać w preparatach leczniczych?
Będą to na przykład:

• korzeń prawoślazu – nawilża gardło i łagodzi podrażnienia;
• ekstrakt z porostu islandzkiego – wykazuje działanie bakteriostatyczne, przeciwzapalne i powlekające;
• chlorchinaldol – lek o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym;
• owoc dzikiej róży – pobudza działanie układu immunologicznego;
• salicylan choliny – działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo;
• chlorowodorek benzydaminy – wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe i bakteriostatyczne.

Przed zażyciem leków warto dokładnie przeczytać ulotkę. Szczególną uwagę na działania niepożądane powinny zwrócić kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, a także rodzice, którzy kupują leki dla dzieci. W razie wątpliwości warto skonsultować ich stosowanie z lekarzem pierwszego kontaktu.

Czy z chorym gardłem warto iść do lekarza?

Jeżeli ból gardła utrzymuje się dłużej niż 2 tygodnie albo towarzyszą mu takie objawy, jak duszności, trudności z przełykaniem pokarmów, wysoka gorączka, to należy skontaktować się z lekarzem. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku niemowląt i małych dzieci, których układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty.

Oprócz przepisania leków (a potencjalnie również antybiotyków), lekarze zalecają unikanie wychładzania organizmu oraz wysiłku fizycznego.

Bibliografia:

1. M. Klimiuk, Gardło – budowa, funkcje, schorzenia gardła, https://www.aptelia.pl/czytelnia/a532-Gardlo__budowa_funkcje_schorzenia_gardla, [dostęp: 24.11.22]
2. M. Klimiuk, Drapanie w gardle – przyczyny, leczenie, sposoby, https://www.aptelia.pl/czytelnia/a586Drapanie_w_gardle__przyczyny_leczenie_sposoby, [dostęp: 24.11.22]
3. K. Krüger, N. Töpfner , R. Berner, J. Windfuhr, J. Oltrogge; Guideline group. Clinical Practice Guideline: Sore Throat. Dtsch Arztebl Int. 2021;118(11):188-194. doi:10.3238/arztebl.m2021.0121