Nie ma chyba osoby, która raduje się i cieszy na widok pająka. Te stworzenia, niestety nie budzą w nas pozytywnych skojarzeń. Jednak u niektórych, pająki mogą wzbudzić tak wielki strach, że dana osoba pozostaje wręcz sparaliżowana. Fachowo nazywa się to Arachnofobią.
Dlaczego arachnofobia? Czy mam arachnofobię?
Samo słowo „Arachne” pochodzi z języka greckiego i wiąże się z mitologiczną postacią bogini Arachne. Była ona mistrzynią tkactwa i hafciarstwa. Pewnego dnia, została jednak wyzwana na pojedynek przez Atenę, a utkane przez obie boginie sieci, okazały się tak samo doskonałe. Rozgniewana i zrozpaczona Arachne popełniła samobójstwo, jednak Atena, postanowiła przywrócić jej życie, pod postacią pająka, by mogła ona dalej tkać sieci. Arachnofobia jest schorzeniem, które można poddać leczeniu. Jednak co to jest arachnofobia, jak stwierdzić, czy mam arachnofobię i jak ją leczyć?
Czym jest arachnofobia?
Wiele osób, słysząc ten termin, w myślach zadaje sobie pytanie, co to jest arachnofobia i czy mam arachnofobię? Czy rzeczywiście strach przed pająkami może kogoś dosłownie sparaliżować? Otóż arachnofobia jest zaburzeniem psychicznym, które nie tylko polega na strachu, ale także zniekształceniu wyobrażenia o pająku. Osoba cierpiąca na to schorzenie może odczuwać mniej lub bardziej nasilone dolegliwości. Dodatkowo towarzyszy jej nie tylko lęk i strach, ale także odrealnione wyobrażenie na temat tego owada.
Na widok pająków doświadcza nieprzyjemnego odczucia, a także przekonanie, że pająk:
- Jest niebezpieczny,
- zagraża zdrowiu,
- zagraża życiu,
- jest podstępny,
- ma wobec osoby złe intencje.
Istotnym jest fakt, że osoba cierpiąca na to zaburzenie, nie musi pająka widzieć, już samo wyobrażenie owada, który np. wplątuje się we włosy, czy wspina się po ręce, może odprowadzić do odczucia silnego lęku, poczucia bezradności, a także paraliżującego strachu przed pająkami. Naukowcy stale badają to schorzenie i szukają źródeł panicznego lęku przed pająkami. Jednak faktem jest, że percepcja obiektu, który wywołuje strach, ulega ogromnej zmianie. Osoby cierpiące na arachnofobię, wyobrażają sobie pajęczaka znacznie większego i bardziej niebezpiecznego, niż są one w rzeczywistości, a tego typu uczucia tylko potęgują strach.
Arachnofobia – przyczyny. Czy da się leczyć strach na widok pająków?
Arachnofobia jest zaburzeniem o podłożu psychicznym. Podobnie jak większość fobii, jest ona głęboko zakorzeniona, a także może mieć swoje początki nawet w dzieciństwie. Okazuje się, że na arachnofobię, czyli lęk przed pająkami, zdecydowanie częściej zapadają osoby, które doświadczyły w dzieciństwie traumatycznych przeżyć, związanych z pajęczakami.
Fobia przed pająkami może wiązać się np. z tym, że dana osoba była straszona nimi przez starsze rodzeństwo, czy rówieśników. Warto także wspomnieć, że zaburzenie to może wynikać z obserwacji przez dziecko zachowania dorosłych, a następnie powielenia strachu. Rodzice czy inni wcale nie muszą cierpieć na fobię przed pająkami. Wystarczy, że na jego widok reagują obrzydzeniem czy wstrętem, wówczas dziecko przejmie te wzorce i nauczy się pewnych reakcji.
Istnieją także teorie, które dowodzą, że strach przed pająkami mamy zapisany w genach. Wynika to między innymi z wytworzenia się na drodze ewolucji swoistego mechanizmu obronnego. Wówczas nasz mózg zaleca ucieczkę przed zagrożeniem, a w tym wypadku, stanowią je pająki.
Objawy lęku przed pająkami
Lęk przed pająkami, jak już zostało to wspomniane, jest zaburzeniem psychicznym. Wówczas, oczywistym jest, że towarzyszą mu pewne symptomy i objawy, które odbiegają od normalności. Są to zachowania irracjonalne, a nieuzasadnionemu strachowi przed pająkami mogą towarzyszyć objawy czysto fizyczne, które możemy porównać do tych, jakie wywołują silne, stresujące przeżycia.
Jakie są więc objawy arachnofobii?
Do najpopularniejszych możemy zaliczyć:
- Nagłe, przyspieszone bicie serca, które popularnie nazywamy kołataniem serca.
- Nagłe poczucie osłabienia, a także zawroty głowy, które mogą doprowadzić nawet do omdlenia.
- Pojawiające się dreszcze.
- Występująca praktycznie na całym ciele gęsia skórka.
- Mimowolne drżenia całego ciała.
- Uczucie wewnętrznego roztrzęsienia.
- Nudności.
- Mogą pojawić się wymioty.
Dodatkowo, do objawów arachnofobii możemy zaliczyć także towarzyszącą panikę i poczucie wewnętrznej bezradności w sytuacji zagrożenia, a także nadmierną potliwość. Jednak objawy arachnofobii mogą mieć również podłoże czysto psychiczne. Wówczas chory nie tylko może doświadczyć koszmarów sennych z pająkami przechadzającymi się tuż obok głowy, ale moa mu także towarzyszyć urojenia, dotyczące tego iż pająki chodzą po całym ciele, a nawet wewnątrz czaski. Jak widać objawy arachnofobii mogą nie tylko spędzać sen z powiek, ale także mogą negatywnie wpływać na jakość życia chorego.
Arachnofobia – leczenie
Wiemy już, jakie są objawy arachnofobii i wiemy także skąd fobia przed pająkami może pochodzić. Jednak czy istnieje możliwość leczenia arachnofobii i zminimalizowania strachu przed pająkami? Otóż, nieuzasadniony, paraliżujący i natrętny lęk przed pająkami można wyleczyć. Jedną z tego typu metod jest terapia nazywana desensytyzacją czyli inaczej odwrażliwianie.
Jak leczyć lęk przed pająkami przy pomocy odwrażliwiania?
Niektórzy z nas zastanawiają się, jak leczyć lęk przed pająkami. Najprościej rzecz ujmując, polega to na stopniowym zmniejszaniu, występującej, nadmiernej reakcji na obiekt wywołujący negatywne doznania. Można powiedzieć, że tego typu leczenie fobii przed pająkami, to metoda małych kroków. Pacjent na wstępie ogląda zdjęcia owadów, słucha racjonalnych wyjaśnień, co pozwala zbudować ich pozytywny obraz. Równocześnie, terapeuta stara się zdementować przekonania pacjenta o tym, że pająki stanowią zagrożenie dla życia.
Kolejnym etapem, jest oswajanie się z żywymi insektami i przyglądanie się im. Na koniec prosi się, by pacjent potrzymał pająka na dłoni. Tego typu terapia jest niezwykle skuteczna i przynosi długotrwałe efekty.
Jak leczyć arachnofobię?
Inną metodą jest terapia implozywna, czyli szokowa. Wówczas pacjent gwałtownie wystawiony jest na kontakt, z bodźcem powodującym lęk. Pająk więc bez wcześniejszego uprzedzenia zostaje położony na dłoni lub ramieniu pacjenta. Po kilkunastu próbach reakcja na bodziec lękowy, powinna się zmniejszyć.