Badanie prostaty to dla wielu mężczyzn nadal temat tabu i powód do wstydu. To duży błąd! Odpowiednio wcześnie wdrożona diagnostyka i leczenie pozwalają niejednokrotnie na usunięcie problemu i zapewniają znaczną poprawę jakości życia. Mimo tego, że część badań może wywołać pewien dyskomfort fizyczny lub emocjonalny, nie powinno się od nich uchylać, gdyż mogą one uratować zdrowie i życie. W tym artykule opisano najczęstsze objawy problemów z prostatą i sposoby ich diagnozowania.
Objawy problemów z prostatą
Objawy chorób prostaty są zwykle wynikiem jej przerostu. Powiększony narząd zaczyna bowiem wówczas uciskać na przechodzącą przezeń cewkę moczową, co utrudnia wypływ moczu z pęcherza moczowego na zewnątrz. Dlatego pierwsze dolegliwości związane z tym narządem zwykle dotyczą problemów z oddawaniem moczu. Najczęstszą chorobą prostaty jest jej łagodny przerost. To w tym schorzeniu najczęściej są obserwowane poniżej opisane objawy:
- uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza,
- słaby strumień moczu, co prowadzi do wydłużenia oddawania moczu,
- opóźnienie w rozpoczęciu wypływu moczu,
- częste oddawanie moczu,
- konieczność kilkukrotnego wstawania do toalety w nocy,
- naglące parcie na mocz,
- całkowite lub częściowe zatrzymanie moczu – w tym pierwszym występuje zupełny brak wypływu moczu z pęcherza, co prowadzi do jego powiększenia i silnego bólu. W drugim z wymienionych tylko część moczu odpływa, pęcherz jest stale w jakimś stopniu wypełniony.
Powyższe objawy z biegiem czasu nasilają się, gdy ucisk na cewkę moczową jest coraz większy. W dalszej perspektywie zastój moczu działa uszkadzająco na nerki, zwiększając ryzyko infekcji i prowadząc do niewydolności nerek. Powyższym objawom i następstwom można przeciwdziałać, jeżeli odpowiednio wcześniej wdroży się właściwe leczenie.
Diagnostyka chorób prostaty
Diagnostyką chorób prostaty zajmuje się lekarz urolog. W celu ustalenia właściwego rozpoznania wykorzystuje on wywiad z pacjentem (w którym opisuje on swoje dolegliwości), badanie fizykalne oraz badania laboratoryjne i obrazowe. W badaniu fizykalnym duże znaczenie ma per rectum, czyli ocena rozmiarów, kształtu, spoistości i bolesności prostaty przy użyciu palca, który jest wprowadzony przez odbyt badanego. Per rectum jest bezbolesnym i szybkim badaniem, choć nieco wstydliwym. W dalszej kolejności urolog może wykonać USG prostaty przez odbyt, w celu dokładniejszej oceny wyglądu gruczołu i pobrać jego fragment podczas biopsji. Diagnostykę niekiedy uzupełnia ocena stężenia swoistego białka sterczowego – PSA we krwi.
Leczenie chorób prostaty
Po rozpoznaniu choroby, w zależności od stopnia zaawansowania łagodnego przerostu prostaty, stosuje się terapię farmakologiczną lub chirurgiczną, która zwykle jest ostatecznością. Wśród leków stosuje się zarówno naturalne preparaty (m.in. wyciąg z palmy sabałowej), jak i leki na receptę. O doborze skutecznej terapii decyduje lekarz urolog. W leczeniu chirurgicznym zastosowanie mają techniki endoskopowe – przezcewkowa resekcja prostaty lub operacje otwarte – prostatektomia. Im wcześniej uda się rozpoznać chorobę, tym mniej inwazyjny sposób leczenia trzeba będzie zastosować.
Rekomendacje:
Patel N., D., Parsons J., K., Epidemiology and etiology of benign prostatic hyperplasia and bladder outlet obstruction. Indian J Urol. 2014; 30(2).
Kim E., H., Larson I., Management at benign prostatic hyperplasia. Ann.Rev.Med. 2016.