Większość z nas choć raz była na diecie. Specjalne programy żywieniowe wprowadza się z różnych powodów. Mogą one dotyczyć kwestii zdrowotnych lub wizerunkowych oraz przybierać rozmaite formy. W niektórych przypadkach stan zdrowia wymusza na nas przejście na konkretną dietę, aby zachować optymalną kondycję oraz wspomóc proces leczenia. Jednym z przykładów takiej sytuacji jest cukrzyca – czyli często występująca choroba przewlekła, na którą cierpi wiele osób. Jak powinna wyglądać dieta osób chorych na cukrzycę? Co można jeść, a czego zdecydowanie unikać? Jeśli chcecie wiedzieć, zachęcamy do dalszej lektury.
Czym jest cukrzyca? Opis i objawy choroby.
U osób chorych na cukrzycę dochodzi do zaburzenia poziomu insuliny, czyli hormonu, który odpowiada za poziom cukru we krwi. U chorych poziom glukozy jest często podwyższony, prowadząc do hiperglikemii.
Glukoza jest dostarczana do organizmu poprzez spożywane pokarmy zawierające węglowodany. U pacjentów, których organizm nie radzi sobie z utrzymaniem jej na odpowiednim poziomie z pomocą hormonów, należy zwrócić baczną uwagę na to, co trafia na ich talerze. Skład każdego dania może bowiem drastycznie wpływać na kondycję cukrzyka.
Objawy chorobowe pojawiają się, gdy poziom glukozy nagle spada. Wówczas może dojść do:
- zwiększenia apetytu (co prowadzi w dłuższej perspektywie do nadwagi),
- wzmożonego pragnienia,
- ospałości i przemęczenia,
- problemów z niegojącymi się ranami,
- nadwrażliwości i podrażnień skóry,
- wahania nastrojów.
Jak powinny się odżywiać osoby chore na cukrzycę?
W zależności od typu cukrzycy oraz indywidualnych potrzeb lekarz lub dietetyk doradza pacjentowi konkretny jadłospis, zwracając uwagę na to, co powinien jeść, a czego zdecydowanie unikać.
Podstawowa zasada dotyczy przede wszystkim częstotliwości posiłków. Osoby chore na cukrzycę powinny bowiem jeść 4-5 niewielkich posiłków, zjadanych w regularnych odstępach.
Warto stworzyć harmonogram dopasowany do potrzeb, wymogów diety, czasu przyjmowania leków, a także codziennego trybu życia. Pozwala to zminimalizować problem ewentualnego pomijania posiłków, co mogłoby być naprawdę niebezpieczne.
Pozostaje jeszcze kwestia składu posiłków. Podstawowa zasada głosi, że połowę każdego dania powinny stanowić warzywa lub owoce, ¼ musi stanowić białko, a w pozostałej części mogą znaleźć się tłuszcze roślinne (na przykład nasiona, oleje, orzechy) oraz węglowodany złożone.
Cukry proste powinny być ograniczone w maksymalnym stopniu. Trzeba unikać słodyczy, słodkich napojów, miodu oraz niektórych produktów mlecznych. Z diety musi także zniknąć alkohol. Jeśli jednak spożywa się go okazjonalnie, należy pamiętać, aby w trakcie picia pamiętać o zjedzeniu odpowiednio zbilansowanego posiłku, co pomoże uniknąć hipoglikemii.
Spożywane ryże i makarony powinny być gotowane al dente. Warzywa i owoce najlepiej spożywać na surowo, a w razie konieczności można lekko je podgotować. Powinno się całkowicie zrezygnować z białego pieczywa na rzecz pełnoziarnistego pieczywa razowego.
Trzeba też zwracać uwagę na indeks glikemiczny każdego zjadanego produktu. Wskaźnik ten pokazuje, jak dany pokarm wpływa na stężenie glukozy we krwi. Osoby cierpiące na cukrzycę powinny unikać składników o wysokim indeksie (powyżej 75), a zwracać się do tych o niskim indeksie (poniżej 50). Które produkty zaliczają się do każdej z grup?
Niski indeks glikemiczny mają na przykład ogórki, papryka, cukinia, przetwory mleczne, a wysoki – jasne pieczywo, mąka pszenna, biały ryż, dojrzałe banany. Odpowiednie dla cukrzyków produkty można znaleźć.
Zdrowa dieta – sposób na codzienne funkcjonowanie przy cukrzycy
Odpowiednio zbilansowana dieta stanowi klucz do funkcjonowania osób chorych na cukrzycę. Z pomocą prawidłowo dobranych dań oraz regularnie spożywanych posiłków udaje się kontrolować poziom glukozy we krwi. Właściwie dopasowane jedzenie pomaga uniknąć stanów skrajnych, czyli hiperglikemii lub hipoglikemii, które mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia osób chorych.
Trzeba zwracać baczną uwagę na to, co i kiedy się je. Choć dieta dla cukrzyków przynosi wiele ograniczeń, mimo to daje też sporo możliwości. Gdy chorujemy na cukrzycę można naprawdę dostarczać wszystkich potrzebnych składników oraz jeść smacznie – wystarczy tylko odrobina systematyczności i rozwagi.