Nazwa esica nie jest pojęciem szczególnie często wykorzystywanym przez nas w codziennym życiu. Mimo to, dobrze byłoby jednak poznać szczegółowo, czym jest ten odcinek jelita grubego i dlaczego według badań i statystyk lekarzy, stanowi on jeden z najbardziej narażonych na choroby odcinków całego jelita. W poniższym artykule, znajdziesz odpowiedzi na pytania, czym jest esica jelita grubego i co to jest polip esicy.
Czym jest esica?
Chcąc nieco przyjrzeć się samej esicy, warto zacząć od tego, gdzie ona się znajduje. Esica jest to jeden z ośmiu odcinków jelita grubego. Specyficzna nazwa tego odcinka pochodzi od kształtu, przypominającego kształt litery „S”. Odcinek esicy łączy się z odbytnicą i jest wraz z nią narażony na powstawanie groźnych zmian nowotworowych. W obrębie esicy dochodzi niestety także do innych schorzeń, takich jak np. skręt kiszek równoważny z niedrożnością jelit.
Przy skręcie esicy jelita grubego, może dojść także do całkowitego zatkania odcinka jelita, poprzez uciskanie, naczyń krwionośnych. Skutkiem takich zmian bywa często martwica tej części jelita, a to wymusza w wielu przypadkach jego resekcję, co w żadnym wypadku nie jest zabiegiem pożądanym, czy ułatwiającym życie choremu.
Poza uchyłkami, w esicy jelita mogą tworzyć się także polipy, a następnie zmiany nowotworowe, pochodzące od polipów.
Uchyłki esicy – czy to nowa choroba cywilizacyjna?
Niezdrowy styl odżywiania, a także pęd, z jakim mamy na co dzień do czynienia, nie sprzyjają naszemu zdrowiu i dobrej kondycji. Cywilizacja gna na przód, a wraz z nią my. Błędy żywieniowe to główny powód, dla którego u coraz większej grupy ludzi pojawia się esica jelita grubego. W obecnych czasach schorzenie to jest jednym z najczęściej występujących i dotyczących układu pokarmowego. Brak błonnika w diecie, powoduje bezpośredni wzrost ciśnienia w jelitach, a to w konsekwencji prowadzi do pogrubienia ścianek jelita.
Uwypuklenia, jakie powstają, to z reguły grupy kilku lub kilkudziesięciu odchyleń w strukturze esicy, które kształtem przypominają woreczki i rozpychają ścianki jelita ku zewnętrznej jego stronie.
Objawy jakie powodują uchyłki to przede wszystkim dolegliwości, takie jak:
- bóle brzucha;
- częste wzdęcia;
- gorączka;
- leukocytoza;
- krew w kale (skrzepy lub czysta świeża krew);
- bolesny guz wyczuwany po lewej stronie w dolnej części brzucha;
- zaburzony rytm wypróżnień (biegunka lub/i zaparcia);
- nadmierna produkcja i zatrzymanie gazów jelitowych.
Nieleczenie zapalenia uchyłków esicy może w ostateczności doprowadzić do powstania ropnia, a nawet przedziurawienia jelita grubego, w konsekwencji powodując jego całkowitą niedrożność. Od 10 do 25 % osób, u których zdiagnozowano uchyłkowatość esicy zmaga się w czasie trwania choroby także z zapaleniem uchyłków jelita grubego.
Uchyłki esicy – czy możliwe jest leczenie, a jeśli tak to jakie?
Mówi się, że uchyłkowatość esicy to ciężkie schorzenie, które pomimo leczenia, a nawet pozornego wyleczenia, może się odnawiać. Całkowite wyleczenie nie gwarantuje osobom z tym schorzeniem, że po pewnym czasie uchyłki esicy nie pojawią się na jej odcinku w innych miejscach.
Niezależnie od tego, że uchyłki mogą i zapewne pojawią się ponownie, schorzenie jakim są uchyłki esicy jelita grubego należy leczyć. Przede wszystkim lekarz zaoferuje nam leki o działaniu łagodzącym występujące objawy, ale także środki rozkurczowe i przeciwbólowe, aby nieco ułatwić funkcjonowanie z tą chorobą.
Dodatkowo terapię prowadzi się z użyciem antybiotyków podawanych dożylnie, a także doustnie. W prowadzeniu terapii niezbędne jest przestrzeganie ścisłej diety, której jednym z najważniejszych składników jest pszenica, a dokładniej mówiąc otręby pszenne. Chory powinien spożywać około trzech łyżek stołowych dziennie.
Stan zapalenia występujących uchyłków jest jeszcze poważniejszym stanem, wymagającym bezwzględnego leczenia. Z reguły chory poddawany jest leczeniu operacyjnemu a niekiedy nawet całkowitemu wyłączeniu jelita grubego z funkcjonowania. Wskazaniem do tego zabiegu są:
- ropnie wewnątrz-brzuszne;
- przedziurawione jelito;
- powstanie przetoki pomiędzy pętlami jelit.
Jak w większości schorzeń, tak i w uchyłkowatości esicy jelita grubego, ryzyko wystąpienia tego schorzenia, niebezpiecznie wręcz, wzrasta wraz z wiekiem. Pacjenci, którzy są w przedziale wiekowym poniżej 40 roku życia, stanowią zaledwie 5 % pacjentów ze zdiagnozowaną chorobą. 20 lat później, a więc już w wieku 60 lat, liczba ta drastycznie rośnie i osoby w tym wieku to w grupie osób chorujących aż 30 % całej tej grupy.
Statystyki pokazują, że problem uchyłkowatości jelita grubego występuje aż u 33 % populacji osób, które skończyły 45 lat, a dla tych powyżej 85 roku życia, statystki te wskazują aż na blisko 70 %. Ponieważ dane te pochodzą głównie z badania, jakim jest kolonoskopia, mogą być zaniżone. Badanie to jest wciąż mało powszechne i dlatego zbyt mało osób poddaje mu się stąd, wiele z chorób nadal nie zostaje na czas zdiagnozowanych.
Procedura resekcji esicy, kiedy potrzebna?
Zabieg resekcji esicy, rozważany powinien być przez lekarza dopiero w momencie gdy u chorego pacjenta dochodzi do przynajmniej drugiego epizodu pojawienia się stanu zapalnego uchyłków esicy. W innych przypadkach należy rozważać inne sposoby leczenia, chroniąc jelito grube i pacjenta przed inwazyjnym zabiegiem, jakim jest właśnie resekcja. Jeżeli jednak nie ma innego wyjścia, chirurg przeprowadza operację, tzw. Hartmanna. Procedura ta polega na wycięciu zmiany chorobowej i zamknięciu powstałego kikuta odbytnicy. Bliższy odcinek pozostałej esicy wykorzystywany jest wtedy na stworzenie stomii.
Zabieg resekcji stosowany jest, nie tylko w przypadku uchyłkowatości esicy jelita grubego, ale również gdy dojedzie do jej skrętu lub uszkodzenia, np. przerwania, w następstwie urazu mechanicznego.
Bardzo niebezpieczny nowotwór esicy jelita grubego
Jednym z najbardziej niebezpiecznych schorzeń dotyczących esicy jelita grubego, jest jej nowotwór. Każda zmiana nowotworowa jest niezwykle groźna i z każdą należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Niemniej jednak, w przypadku raka jelita grubego mówi się o wyjątkowym niebezpieczeństwie. Jest to jeden z najgroźniejszych raków i jako jedna z najpoważniejszych zmian, powoduje wciąż zbyt dużo zgonów. Ryzyko zmian nowotworowych w obrębie esicy jelita grubego, wzrasta u osób po 50 roku życia. Wiek ten określony został na podstawie zachorowań, które aż u 90 proc. pacjentów wystąpiło w wieku powyżej 50 lat.
Esica jelita grubego – objawy
Objawy jakie powinny wzbudzić nasz niepokój to przede wszystkim:
- obecność jasnoczerwonej krwi w stolcu;
- silne nieokreślone bóle brzucha;
- bóle krocza;
- powtarzająca się kolka jelitowa;
- uczucie i faktyczna niemożność pełnego wypróżnienia.
Polipy esicy
Mówiąc o nowotworze jelita grubego, nie można zapominać o polipach na odcinku esicy, które do powstawania nowotworów przyczyniają się, prawdę mówiąc, w najbardziej bezpośrednim tego słowa znaczeniu. To często właśnie z nich, a dokładniej mówiąc z gruczolaków, powstają zmiany przednowotworowe, a następnie rak esicy. Objawy są podobne do nowotworów tej okolicy jelita.
Polipy zazwyczaj diagnozowane są u osób dorosłych, chociaż zdarza się także, że dzieci i nastolatkowie trafiają do lekarza z podejrzeniem polipów. Najczęściej są to tzw. polipy młodzieńcze, które są nieco łagodniejsze i pomimo tego, że mogą powodować krwawienie, nie są pierwotnym stadium zmian nowotworowych.
Zarówno u dorosłych, jak i u dzieci może w pewnym momencie rozwinąć się dolegliwość zwana polipowatością rodzinną. Nazwa pochodzi stąd, że jej pochodzenie jest, co dość logiczne, uwarunkowane genetycznie. Każdy z chorych na polipowatość rodzinną może doświadczyć do 100 polipów w odcinku jelita grubego. Bez kontroli, wycięcia i częstych badań, przebieg tego schorzenia prowadzi w dość młodym wieku do rozwoju raka jelita grubego, który jak wiadomo jest jednym z najcięższych rodzajów zmian nowotworowych.
Każdy polip odkryty w badaniu kolonoskopowym jest wskazaniem do niezwłocznej konsultacji z chirurgiem i wycięcia go. Następnie należy oddać wyciętą tkankę do badania histopatologicznego, aby mieć pewność czy stanowił on, a w przyszłości może wciąż, zagrożenie zmianą o charakterze nowotworowym.
Źródła:
- Chemia Medyczna, Patrick Graham L., 2019, wydawnictwo: PWN
- Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Dembińska-Kieć, J.W. Naskalski, B. Solnica, wyd. IV, 2017