Dowiedz się, czym dokładnie są dermatozy, sprawdź, czym się objawiają oraz jak je leczyć.
Czym są dermatozy?
Dermatoza (z greckiego „dermis„- skóra) – jest to ogólne określenie każdej choroby skórnej. Rodzaje chorób skórnych są różne, każdy z nas co najmniej raz w życiu zetknął się z jakąś z nich – nawet jeśli były to zwykły trądzik. Bez wątpienia jest to szerokie zagadnienie które dotyczy osób w każdym wieku, każdej grupy etnicznej i płci. Ciekawić mogą zwłaszcza choroby skórne dzieci, które często są zmartwieniem wielu młodych rodziców.
Co wywołuje dermatozy?
Etiologia – czyli przyczyny – chorób skórnych to ogromny zbiór różnorakich czynników, często takich, na które nie mamy wpływu.
Zaliczamy do nich:
- Zakażenia bakteriami, pasożytami, wirusami, grzybami – tutaj prym wiedzie bakteria Staphylococcus aureus – gronkowiec złocisty, występujący często naturalnie w jamie nosowo-gardłowej lub na skórze ludzi i zwięrząt i powodujący ropnie, zakażenia ran, czyraki lub pospolity i dobrze znany jęczmień,
- alergie – wysypki towarzyszące spożyciu pokarmu na który jesteśmy uczuleni, lub po zetknięciu z czynnikiem drażniącym,
- choroby tkanki łącznej, np. toczeń, który zaliczamy także do podanych poniżej chorób autoimmunologicznych,
- nowotwory,
- przyjmowanie określonych leków,
- czynniki zewnętrzne, np. wysoka temperatura, związki chemiczne – tutaj zaliczmy na przykład poparzenie barszczem sosnowskiego,
- choroby genetyczne i autoimmunologiczne.
Objawy chorób skóry
Opis objawów rozpocząć należy z zapoznaniem się z pojęciem wykwit – wykwitem w dermatologii nazywa się każdą zmianę skórną która umożliwia rozpoznanie choroby skórnej – stąd nie do końca uzasadniony jest zwrot „choroba skórna z wykwitami” – gdyż każda choroba skórna przebiega z ich występowaniem. Wykwity można podzielić na pierwotne i wtórne.
Wykwity pierwotne – pojawiają się na początku choroby i zaliczamy do nich:
- plamki,
- grudki,
- krosty,
- guzy,
- guzki,
- pęcherzyki,
- pęcherze,
- bąbel.
Choć wszystkie te nazwy wydawać się mogą podobne, to jednak tak szczegółowy podział jest niezbędny do prawidłowej diagnozy. Aby odpowiednio rozpoznawać choroby skóry należy zatem zdefiniować co każde z tych pojęć oznacza:
- Plama – będzie to każdy wykwit który nie unosi się ponad skórę, nie zmienia jej struktury, a różni się od niej tylko zabarwieniem. Do plam zaliczymy również teleangiektazje, czyli tzw. pajączki naczyniowe.
- Grudka – będzie to wykwit wyniesiony ponad skórę, który możemy wyraźnie od niej odróżnić. Nie jest wypełniona ropą.
- Krosta – odróżnia ją od grudki to, że ma postać pęcherzyka i jest wypełniona ropą (nieprzezroczystą). Jeśli jest większa niż 1 cm nazywamy ją ropniem.
- Pęcherz i pęcherzyk – od krosty różnią się tym, że są wypełnione płynem limfatycznym (przezroczystym), a nie ropą.
- Guz – wykwit który znacznie uwypukla się ponad powierzchnię naszej skóry, jest większy niż 2 centymetry i sięga aż na głębokość skóry właściwej. Najczęściej jest to zmiana nowotworowa, torbiel lub zmiana zapalna.
- Bąbel – tak nazywamy twór który również jest ponad poziomem skóry, najczęściej różowy i gładki, który powstaje przez poszerzenie naczyń krwionośnych. Często mocno swędzi, pojawia się szybko i równie szybko znika.
Wykwity wtórne – są niejako skutkami wykwitów pierwotnych. Zaliczamy do nich:
- blizny,
- łuski,
- strupy,
- rozpadliny,
- pęknięcia,
- przeczosy,
- owrzodzenia.
Najczęstsze choroby skóry; rodzaje chorób skóry
Choroby skóry u dzieci oraz dorosłych to zagadnienie tak szerokie, że nie sposób choćby wymienić ich wszystkich, nie tworząc przy okazji nieznośnie długiej listy. Spojrzeć zatem warto na te najpowszechniejsze, najczęściej występujące.
Powszechne choroby skórne u dzieci:
- Pieluszkowe zapalenie skóry – jedna z najczęstszych chorób skóry dzieci, zwłaszcza niemowląt. Jej przyczyną jest amoniak powstający z kału i moczu wchłoniętego w pieluszkę – działa drażniąco na skórę malucha. Powoduje podrażnienia, które później mogą zostać zainfekowane przez różnego rodzaju bakterie i grzyby. Stąd warto regularnie zmieniać pieluchy dziecku. Według badań zapadalność na tą chorobę jest mniejsza u dzieci karmionych piersią, co ma związek z enzymami wydalanymi z kałem dziecka.
- Łojotokowe zapalenie skóry – również częsta choroba niemowląt. Przyczyny tej choroby są nieznane, natomiast uważa się, że powoduje ją nadmierna produkcja łoju połączona z infekcją grzybiczą. Jest to choroba skórna twarzy, owłosionej skóry głowy, uszu i klatki piersiowej.
Powszechne choroby skórne dzieci i dorosłych:
- Łuszczyca – dermatoza autoimmunologiczna. Często spotykana choroba, najczęściej pojawia się po 20-tym i 30-tym roku życia, może samoistnie ustępować i nawracać. Osoby chore na łuszczycę mają na ciele płaskie różowe lub czerwonawe grudki pokryte łuską.
- Półpasiec – jest chorobą wirusową, wywoływaną przez ten sam patogen który powoduje ospę wietrzną. U chorych powstają pęcherzyki, które powstają wzdłuż nerwów. Jest to choroba skóry twarzy, a także tułowia – w szczególności klatki piersiowej. Pęcherze bolą i swędzą, a po około siedmiu dniach tworzą się z nich odpadające strupy. Po 2-4 tygodniach objawy – do których można zaliczyć dodatkowo osłabienie, złe samopoczucie, bóle głowy – mijają, a chory staje się trwale odporny.
- Trądzik – pospolity zwłaszcza u osób w okresie dojrzewania, spowodowany najczęściej nadmierną produkcją łoju – ona wynika zaś z zachodzących w tym czasie w organizmie zmian hormonalnych. Nadaktywne gruczoły łojowe ulegają zaczopowaniu, następnie mogą ulegać także infekcjom – pojawia się stan zapalny, ból i znane wszystkim „pryszcze i wągry” – zmora nastolatków. Tak zwane „wągry” w ujęciu medycznym to zaskórniki – które mogą być otwarte (czarne) i zamknięte (białe). Mimo, że z wiekiem trądzik często mija, należy go leczyć – często powoduje on kompleksy u młodych ludzi, którzy czują się przez zmiany skórne brzydcy i nieatrakcyjni, co odbić się może na ich zdrowiu psychicznym.
- Łupież – częsta choroba skóry u dzieci w wieku przedszkolnym, choć nie tylko. Powodowana obecnością grzybów z rodzaju Malassezia, które często mogą zasiedlić skórę mocno przetłuszczoną. Grzyb ten żywiąc się tłuszczami ze skóry głowy uwalnia kwasy tłuszczowe, podrażniające naskórek i powodujące stan zapalny. Charakterystyczne są dla tej choroby białe płatki złuszczonej skóry na włosach.
Dermatozy, wykwity skóry leczenie
W przypadku podejrzenia jakiejkolwiek dermatozy skórnej należy przede wszystkim skontaktować się z lekarzem. Różnego rodzaju „domowe sposoby” często mogą pogorszyć stan chorego. Dermatolog dokona natomiast odpowiedniej diagnozy i zaleci odpowiednie leczenie – często równocześnie ze zmianą diety. W przypadku zakażeń najprawdopodobniej zostaną choremu przepisane preparaty przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe lub przeciwpasożytnicze (np. w przypadku świerzbu).
Źródła:
- Bowszyc J., Choroby skóry, [w:] O. Szczepski, M. Walczak (red.), Zarys pediatrii, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1984,
- Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Warszawa 2005,
- Straszyński A., Choroby skóry, [w:] K. Jonschner (red.), Zarys pediatrii, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1956,
- Beata Miękoś-Zydek, Aneta Ryglewska-Cho, Magdalena Lassota-Falczewska, Piotr Czyż, Andrzej Kaszuba, Jakość życia pacjentów z łuszczycą. Postępy Dermatologii i Alergologii 2006, nr 6 (XXIII),
- Zalewska-Janowska A., Błaszczyk H., Choroby skóry, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2009,
- Mark G. Lebwohl, Warren R. Heymann & more, Treatment of Skin Disease: Comprehensive Therapeutic Strategies, 4e Hardcover – November 18, 2013.