Opryszczka jest chorobą najczęściej dotykającą usta. Objawia się nieestetyczną raną, która wymaga natychmiastowego leczenia. Spowodowana jest występowaniem wirusa HSV. Istnieje kilka podstawowych zasad, których trzeba przestrzegać, by zminimalizować ryzyko pojawienia się opryszczki. Czym jest opryszczka i jak postępować, gdy pojawi się w najmniej spodziewanym momencie?
Czym jest opryszczka na ustach?
Opryszczka jest wykwitem skórnym, który zazwyczaj pojawia się w okolicy warg. Dokładniej dotyczy czerwieni wargowej. Wywoływana jest wirusem HSV-1 oraz HSV-2. Opryszczka spowodowana przez pierwszy rodzaj wirusa dotyczy najczęściej zakażenia w młodym wieku. Drugi wariant wirusa wywołany jest aktywnością seksualną z zakażonym partnerem.
Niestety u każdej osoby, która chociaż raz została dotknięta opryszczką, wykwit powróci. Osoba staje się nosicielem do końca życia. Wirus pod wpływem działania pewnych reakcji w organizmie ulega reaktywacji, powodując nawrót opryszczki. Co ciekawe, nosiciele wirusa opryszczki mogą przechodzić bezobjawowo stan ponownej aktywacji wirusa.
Wirus opryszczki jest powszechny i niestety bardzo zaraźliwy. Może zostać przeniesiony bezpośrednio, bo występuje w wydzielinach, za pośrednictwem śliny lub przez skórę. Może również dojść do przeniesienia wirusa opryszczki z matki na płód lub noworodka.
Oprócz powszechnie znanej formie opryszczki, widocznej na ustach, może mieć ona także inną postać:
- Opryszczkowa choroba gałek ocznych,
- Zapalenie opon mózgowych,
- Pęcherzykowe zapalenie skóry,
- Zapalenie mózgu,
- Zapalenie gardła oraz migdałków.
Objawem zwiastującym pojawienie się opryszczki są świąd, uczucie pieczenia, ból i mrowienie. Po kilku dniach pojawiać zaczynają się małe pęcherze wypełnione płynem. Po upływie paru dni pękają. Zostają po nich małe nadżerki i owrzodzenia, które goją się samodzielnie. Oczywiście odpowiednie preparaty i należyte postępowanie z opryszczką może przyspieszyć czas gojenia się rany.
Opryszczka, która dotyka wargi, jest najmniej zagrażająca życiu. Rzadziej pojawia się w okolicy oczu, mózgu czy gardła, ale te przypadki są bardzo niebezpieczne. Zagrażają zdrowiu i wymagają natychmiastowego kontaktu z lekarzem. W skrajnych przypadkach opryszczka, która dotyczy gałek ocznych, może spowodować pogorszenie, a nawet utratę wzroku.
Przyczyny pojawiania się opryszczki
Główną przyczyną pojawienia się opryszczki jest kontakt z osobą, która jest nosicielem wirusa. Najczęściej patogen pierwszego typu, czyli HSV-1 dostaje się do organizmu już przed ukończeniem 5 roku życia. Z kolei HSV-2 dotyka osoby dorosłe i nastolatków, którzy rozpoczęli już aktywność seksualną. Do zakażenia może dojść przez pocałunek lub podczas współżycia z partnerem.
Najłatwiej zarazić się od drugiej osoby, kiedy wirus w jej organizmie jest w aktywnej fazie. Istnieje kilka sytuacji, kiedy szczególnie jest się narażonym na zarażenie wirusem. Mowa tu o korzystaniu z tych samych sztućców i picie z jednego kubka, co osoba zarażona, oraz używanie ręcznika osoby z opryszczką.
Często wirus, który przedostanie się do organizmu, nie objawia się opryszczką na czerwieni wargowej. Zazwyczaj ma charakter bardziej uogólniony. Związane jest to z gorączką, osłabieniem, brakiem apetytu i powiększeniem węzłów chłonnych. Jednak w większości przypadków wirus, który przedostał się do organizmu, nie daje żadnych symptomów i zostaje uśpiony. Aby wirus się aktywował i pokazał na wardze w postaci opryszczki, musi mieć ku temu sprzyjające warunki. Należą do nich:
- Nadmierny stres,
- Ciąża,
- Niedożywienie,
- Infekcje górnych dróg oddechowych,
- Odwodnienie organizmu,
- Zbyt długa ekspozycja na słońce i promieniowanie,
- Urazy mechaniczne dotyczące okolicy ust,
- Menstruacja,
- Niewłaściwa dieta.
Jak zapobiegać pojawianiu się opryszczki na ustach?
Borykając się z opryszczką na wardze, należy szczególnie dbać o higienę, bo w prosty sposób może zostać ona przeniesiona na inne narządy. Warto myć regularnie ręce szczególnie po dotknięciu miejsca, gdzie pojawiła się rana. Zmiany nie należy dotykać ani zdrapywać z niej strupka. By zapobiegać pojawieniu się opryszczki, należy unikać bezpośredniego kontaktu z osobą, która ma opryszczkę w aktywnej fazie.
Nie należy dzielić z nią sztućców ani pić z tego samego naczynia. Kategorycznie zabronione jest także używanie tych samych kosmetyków, szczególnie pomadek. Do twarzy warto używać osobnego ręcznika niż do ciała. Jeżeli towarzyszą nam na co dzień soczewki kontaktowe, to nie należy ich wkładać przy pomocy poślinionego palca.
Nawrotom opryszczki sprzyja także osłabiona odporność. Udowodniono, że silne skoki temperatury oraz mrozy powodują uaktywnienie wirusa opryszczki. Co ciekawe, opryszczka pojawia się znacznie częściej na skórze suchej i odwodnionej, pozbawionej elastyczności i sprężystości.
Warto więc zadbać o regularne stosowanie produktów nawilżających. Przed każdym wyjściem z domu należy nałożyć czystymi dłońmi odżywczy krem do twarzy, najlepiej z filtrem ochronnym. Obowiązkowe jest także traktowanie skóry wieczorem produktem wzbogaconym aktywnymi składnikami nawilżającymi. Nie bez znaczenia jest picie odpowiedniej ilości wody w ciągu dnia. Pozwala ona nawodnić organizm i poprawia stan skóry.
By zminimalizować zagrożenie aktywowania się wirusa, konieczne jest dbanie o dietę bogatą w zdrowe produkty, relaks w ciągu dnia i unikanie stresu. Jeżeli masz tendencję do nawracającej opryszczki na ustach, można poinformować o tym stomatologa i kosmetyczkę. Po takiej informacji postarają się oni zachować ostrożność, by nie doprowadzić do przerwania ciągłości skóry. To zapobiegnie ponownemu uaktywnieniu się wirusa HSV.
Dieta przy opryszczce
Osoby, u których często pojawia się opryszczka, powinny zadbać o właściwą i zdrową dietę. Ci, którzy na co dzień nie dbają o jakość jedzenia na swoim talerzu, narażeni są na częstsze aktywowanie wirusa opryszczki. Z tego powodu, dieta przy opryszczce powinna być praktykowana, by zapobiegać przykrym i denerwującym nawrotom wirusa. Aktywacji sprzyja okres obniżonej odporności, istotna jest rola witamin i minerałów w codziennym jadłospisie.
Niezwykle wartościowe są produkty bogate w witaminę A, C, E, które należą do naturalnych przeciwutleniaczy. Najlepiej dietę wzbogacić owocami cytrusowymi i jagodowymi, cennymi olejami roślinnymi tłoczonymi na zimno, orzechami, nasionami oraz jarmużem, dynią i szpinakiem.
By zwiększyć odporność organizmu, należy zadbać o regularne spożywanie kiszonek, jogurtów oraz pieczywa na zakwasie. Dieta przy opryszczce powinna dostarczać odpowiednią ilość kalorii, by pokryć zapotrzebowanie organizmu.
Domowe sposoby na opryszczkę
By szybciej uporać się z wirusem, oprócz diety przy opryszczce warto stosować małe, przezroczyste plasterki. Zapobiegają one rozprzestrzenianiu wirusa i minimalizują ryzyko przenoszenia go na inne narządy. Poleca się także wykonywanie ziołowych okładów, szczególnie z melisy, szałwii i rumianku. Posiadają one właściwości przeciwwirusowe i przyspieszają gojenie się ran. W walce ze stanem zapalnym przydaje się także miód, olejek z drzewa herbacianego i sok z aloesu. Sprawdzają się również krótkie okłady z czosnku lub cebuli.