W naturze, oprócz pożytecznych roślin, znajdują się też takie, które wykazują się szkodliwym działaniem. Mogą powodować degenerację gleby, zabierać składniki odżywcze innym roślinom, a także mogą powodować różnego rodzaju zatrucia pokarmowe, w przypadku ich spożycia. Odpowiednie zdiagnozowanie flory swojego pola czy ogrodu jest niezbędne, abyśmy mogli bezpiecznie w nim przebywać. Wiedza ta przyda się nie tylko ogrodnikom, ale także hodowcom, którzy muszą przykładać szczególną ostrożność, na to, aby ich zwierzęta nie podgryzały trujących roślin. Wiele z tych roślin wydziela szkodliwe substancje, które zawierają toksyny, a te, gdy dostaną się do organizmu mogą wywołać nawet porażenie układu nerwowego. Dlatego musimy pamiętać, że bawiąc się w ogrodzie, spędzając czas na dzikich łąkach, a także wypasając swoje zwierzęta na swoich polach, musimy uważać na rośliny trujące.
1. Trujący chwast: Barszcz Sosnowskiego
Barszcz Sosnowskiego to roślina objęta zakazem uprawiania, hodowli, oraz sprzedaży na terenie Polski. Wytwarza silne toksyny powodujące bolesne oparzenia. Niegdyś była to roślina pastewna, która jednak stała się poważnym zagrożeniem, przez co podjęto decyzję o jej próbach wyeliminowania. Stało się to jednak utrudnione, z powodu samosiewu rośliny.
Barszcz Sosnowskiego został sprowadzony do Polski ze Wschodu w drugiej połowie XX wieku. Wygląda jak wyrośnięty koper, a jego białe, zebrane w baldach kwiaty, są charakterystyczne na tle łąk. Jego wysokość dochodzi od 1,5 metra nawet do 3 metrów. Kontakt z barszczem trującym może zakończyć się zaczerwienieniem, bądź pieczeniem skóry, którym może towarzyszyć wymioty czy zawroty głowy, oraz duszności, drapanie w gardle czy świąd oczu. W gorące dni trujący Barszcz Sosnowskiego wyzwala reakcję fototoksyczną, przez co jej toksyny unoszą się w powietrzu wokół rośliny, dlatego nawet bliski kontakt z nią może stać się dla nas niebezpieczny.
2. Silnie trujący chwast: Jaskier polny
Jaskier polny to trujący chwast, który możemy spotkać w całym kraju. Rozsiewa się po łąkach i polach, ale także występuje na trawnikach, w rabatkach czy kwietnikach. Dorasta do 20-60 cm wysokości i kwitnie drobnymi, żółtymi kwiatami. Niestety jest to roślina trująca, a kontakt z jej sokami może zakończyć się nawet paraliżem. Powoduje ona biegunki, podrażnienia skóry, oraz wpływa na układ nerwowy. Zaleca się natychmiastowe wyplewienie rośliny, a także oprysk preparatami chwastobójczymi.
3. Trujący chwast: Kaczeniec
Jest bezspornym reprezentantem łąk kwiatowych w całej Polsce. Jego żółte kwiaty malowniczo porastają tereny przy rzekach, jeziorach i w górach. Występuje on w całej Europie, Azji, a nawet w obu Amerykach i nawet wykazuje właściwości lecznicze, przez co stosowany jest np.: w kosmetyce. Jednak powinniśmy używać tej rośliny jedynie pod okiem doświadczonego zielarza, gdyż Kaczeniec jest w rzeczywistości rośliną trującą. Chociaż jest często używany w ogrodnictwie, do zdobienia np.: oczek wodnych, powinniśmy uważać na kontakt z jego sokami, a w szczególności nie spożywać go pod żadną postacią.
4. Trująca roślina zielna: Szczwół plamisty
Wszystkie części tej rośliny kryją trujące toksyny. Na szczęście do zatruć, zarówno u ludzi, jak i u zwierząt, dochodzi stosunkowo rzadko. Jest to dosyć pospolita roślina porastająca przydroża czy dzikie tereny. Szczwół plamisty stanowi jedną z najniebezpieczniejszych roślin naszych pól, oraz silnie trujący chwast, działając podrażniająco na ośrodki rdzeniowe tj.: ruchowy, oddechowy, oraz sercowy. Do objawów dochodzi już po kilku minutach od zjedzenia Szczwołu plamistego. Mogą pojawić się trudności w przełykaniu, pieczenie w ustach, skurcze, drżenie mięśni, aż w końcu porażenie i śmierć z objawami uduszenia. W starożytności stosowana była jako trucizna do wykonywania wyroków śmierci na skazańcach.
5. Silnie trujący chwast: Blekot pospolity
Blekot pospolity jest to bardzo popularna roślina trująca, porastająca wszelkie tereny zielone. Możemy ją znaleźć na terenie całej Europy, oraz Azji. Osiąga wysokość do 70 cm, a jej drobne i białe kwiaty podobne są do opisywanych powyżej Szczwóła plamistego i Barszczu sosnowskiego. Należy uważać, aby kontakt z Blekotem pospolitym nie skończył się dla nas nieszczęściem. Zjedzenie jej pędów czy jej soków może prowadzić do poważnych zatruć. Blekot pospolity posiada dużą zawartość substancji toksycznych m.in. kwasu masłowego i kwasu mrówkowego, oraz cykutyny. Zatrucie powoduje porażenie mięśni, zaburzenia równowagi, paraliż układu nerwowego, a w końcu śmierć. Oczywiście samo dotknięcie rośliny nie jest niebezpieczne, jednak powinniśmy wystrzegać się kontaktu z nią i chronić przed nią nasze dzieci i zwierzęta.
6. Trujący Szczaw polny
Należy odróżnić szczaw jadalny, od szczawiu polnego, który w tym wypadku jest trującym chwastem. Nie można z niego przyrządzać żadnych dań czy zup, ale powinniśmy go omijać z daleka. Podobny jest do wrzosów, chociaż pochodzi z rodziny szczawiowatych. Osiąga wysokość do 50 cm, oraz posiada długie łodygi zabarwione na czerwono. Zawiera kwasy, które mogą być szkodliwe zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt.
7. Trująca roślina zielna: Szalej jadowity
Łacińska nazwa tego trującego chwasta to Cicuta Virosa, co tłumaczy jego trującą naturę. Polską nazwę Szalej jadowity możemy kojarzyć z popularnego powiedzenia, w którym, ktoś zachowujący się nietaktownie, wygląda jakby się najadł szaleju. W momencie, kiedy trujące substancje zawarte w roślinie dostaną się do naszego organizmu, dochodzi do ataku na rdzeń przedłużony, w którym znajdują się ośrodki nerwowe. Podrażnia układ oddechowy, układ krążenia i układ ruchowy. Toksyna powoduje także paraliż różnych ośrodków w mózgu. W rezultacie może nastąpić nawet śmierć. Przestrzega się przed kontaktem z Szalejem jadowitym, gdyż jest to po prostu trujący chwast. Zabrania się jego zbieranie, ani sadzenie w przydomowych ogródkach.
8. Silnie trujący chwast: Wilczomlecz obrotny
Sok mleczny tej rośliny zawiera silne substancje trujące, kontakt z którymi może skończyć się rozległymi oparzeniami. Wilczomlecz obrotny to niewielka roślina o zielonych, przypominających liście kwiatach, która często znajduje się także na pastwiskach zwierzęcych. Nawet przypadkowe zjedzenie tej rośliny może być katastrofalne w skutkach. Powoduje ona silne stany zapalne jamy ustnej, przełyku i żołądka, a także może powodować zaburzenia nerwowe. Zalecane jest zwalczanie tego chwasta, oraz zapobieganie jego rozmnażaniu.
9. Trująca roślina: Kąkol polny
Chociaż Kąkol polny kwitnie jak zwykła polna roślina, a do tego ma piękne fioletowe kwiaty, to jest w rzeczywistości trującym chwastem, który może negatywnie wpłynąć na nasze plony. Wieloletnia ochrona pól doprowadziła w większości do wytępienia tego chwastu, jednak wciąż pojawia się on na naszych łąkach i polach. Jego właściwości toksyczne sprawiają bardzo duże prawdopodobieństwo zatrucia, przez co podchodzenie do tej rośliny powinno odbywać się z ostrożnością.
Nie wszystkie rośliny są jadalne, a także nie wszystkie rośliny używane są jako lecznicze. W naturze występuje wiele roślin trujących, które w kontakcie z naszym organizmem mogą wywoływać szereg różnych objawów. Dlatego zalecane jest obchodzenie się ze szczególną uważnością w trakcie naszych wojaży po naturze czy w trakcie spędzania czasu w ogrodach czy na łąkach i uważanie na kontakt z nieznanymi roślinami, aby nasz odpoczynek nie zamienił się w wizytę w szpitalu.