Daltonizm to wyjątkowo specyficzne schorzenie, które budzi bardzo wiele emocji. Osoby, które posiadają tę wadę są bowiem często stygmatyzowane, a ich stan zdrowia ma bezpośredni wpływ na codzienne życie. Niekiedy ciężko im znaleźć pracę, na codziennej drodze pojawiają się także inne przeszkody. Dowiedz się, na czym właściwie polega daltonizm, skąd się bierze, jak można z nim walczyć, a także sprawdź jak widzą daltoniści.
Daltonizm – co to jest?
Daltonizm jest wadą wrodzoną, która powoduje u chorego niemożność rozróżniania niektórych barw. Cierpiący na nią mają problem z rozróżnieniem barw, w tym barwy czerwonej, pomarańczowej, żółtej oraz zielonej. Nazwa tej wady pochodzi od nazwiska angielskiego fizyka oraz chemika Johna Daltona, który w pewnym momencie życia zauważył, że widzi barwy nieco inaczej niż inni ludzie. Wówczas jeszcze nikt nie był w stanie wyjaśnić skąd biorą się tego typu zaburzenia widzenia. Szacuje się, że daltonizm częściej dotyka mężczyzn niż kobiet.
Jakie są przyczyny daltonizmu?
Daltonizm jest schorzeniem na tle genetycznym. Dziedziczy się go recesywnie w sprzężeniu z chromosomem X – właśnie dlatego na chorobę częściej cierpią mężczyźni. W połowie lat dziewięćdziesiątych w Londynie przeprowadzono badania, które udowodniły, że daltonizm łączy się ze specyficzną budową siatkówki. Właśnie dlatego, w niektórych przypadkach daltonizm może być konsekwencją różnego rodzaju chorób siatkówki. Inne przyczyny daltonizmu, które mogą prowadzić do nabycia tej choroby to między innymi:
- zwyrodnienie plamki żółtej,
- jaskra,
- retinopatia cukrzycowa,
- uszkodzeniem dróg wzrokowych,
- zaawansowany wiek,
- powikłania o niektórych lekach i substancjach psychoaktywnych.
W jaki sposób widzi osoba z daltonizmem?
Wiele osób zastanawia się w jaki sposób widzą osoby z daltonizmem oraz daltonista – jakie kolory widzi.
Daltonista jest w stanie rozpoznać wiele barw i zupełnie nie mieć świadomości tego, że postrzega je w sposób inny niż pozostali ludzie. W bardzo rzadkich przypadkach chory dostrzega jedynie trzy kolory: biały, czarny i szary. Często jednak zdarza się, że ludzie cierpiący na daltonizm widzą wiele barw, jednak dużo mniej niż przeciętne osoby, które mają zdolność dostrzegania ich tysiące.
Właśnie ze względu na postrzeganie barw osoby z daltonizmem nie powinny korzystać czynnie z ruchu ulicznego. Mogą bowiem stanowić poważne zagrożenie dla siebie i innych.
Jak diagnozować daltonizm?
Diagnostyka daltonizmu przeprowadzana jest na podstawie specjalistach badań wzroku. Podczas ich przeprowadzania wykorzystuje się tak zwane tablice pseudoizochromatyczne lub wykonuje się teksty za pomocą anomaloskopu.
Istnieje także wiele innych metod badania, podczas którego wykorzystuje się różnego rodzaju kart z obrazkami, żetony oraz plansze. O tym jaka forma diagnostyki będzie dla nas najbardziej korzystna decyduje lekarz okulista.
Jak leczyć daltonizm?
Jeśli wiemy już na czym polega daltonizm, warto skupić się teraz na tym, jak sobie poradzić z tym schorzeniem. Czy w ogóle można?
Warto już na wstępie zaznaczyć, że wrodzony daltonizm jest chorobą nieuleczalną. Można jednak skutecznie korygować niektóre wynikające z niej zaburzenia. Jeżeli jednak daltonizm jest wtórny i wynika z innego schorzenia może być wyleczony za pomocą odpowiedniego zabiegu chirurgicznego, który przywróci dobrą percepcję barw.
Daltonizm może być także korygowany przez noszenie odpowiednich soczewek. Dzięki nim chory ma szanse dostrzec barwy, których wcześniej nie mógł widzieć. Jeżeli u pacjenta występuje daltonizm częściowy istnieje szansa na jego całkowitą korekcję.
Daltoniści bardzo często to dyskryminowani w życiu publicznym. Nie mogą prowadzić samochodu, wiele karier zawodowych jest dla nich całkowicie zamkniętych. Na szczęście istnieją sposoby na korekcję zaburzeń wynikających ze ślepoty barw. Bardzo ważna jest jednak diagnoza.
Artykuł napisała:
Magdalena Polena – copywriterka, dziennikarka, freelancerka.
Na co dzień kolekcjonuje niepotrzebne fakty i wychowuje trzy koty.
Źródło:
- „Sharpe, L.T.; Stockman, A.; Jägle, H.; Nathans, J. (1999). Opsin genes, cone photopigments, color vision and color blindness, rozdział w: Gegenfurtner, K. R.; Sharpe, L. T. Color Vision: From Genes to Perception. Cambridge University Pres”.