W organizmie ludzkim zadomowiona jest ogromna ilość pasożytów. Mogą być one widoczne gołym okiem, jak również być mikroskopijnej wielkości. U większości dorosłych organizmów (ok 95%) zamieszkuje od 1 do 5 różnych pasożytów. Jednym z pasożytów jest glista ludzka. Dziś powiemy słów kilka o tym, jak wygląda cykl rozwojowy glisty ludzkiej i odpowiemy na pytanie, czy glista ludzka wychodzi z kałem.
Czym jest glista ludzka i jak wygląda cykl rozwojowy glisty ludzkiej?
Do zarażenia glistą ludzką najczęściej dochodzi poprzez niedostateczne zachowanie higieny osobistej. Działanie pasożytów na ludzki organizm to przede wszystkim naruszenia tkanek lub narządów. Pasożyty uszkadzają ściany jelita, skórę, tkankę mięśniową, układ nerwowy oraz narządy wewnętrzne: mózg, płuca, wątrobę czy nerki.
W Polsce każdego dnia około 50% populacji zarażonej jest glistą ludzką. Objawy zarażenia glistą ludzką są często niespecyficzne, dlatego niestety w pierwszej kolejności szuka się chorób organicznych. W drugiej kolejności sięga po diagnostykę parazytologiczną (zajmującą się badaniem pasożytów). Rozpoznanie glistnicy jest często przypadkowe, np. poprzez zauważenia glisty ludzkiej wydalonej z kałem.
Reakcja i objawy glisty ludzkiej zależą od wrażliwości indywidualnej na atak pasożyta. W artykule tym, przybliżymy jak wygląda cykl rozwojowy glisty ludzkiej. Poznasz odpowiedzi na nurtujące, ale także często krępujące pytania: jakie są objawy glistnicy, czy glista ludzka wychodzi z kałem oraz glista ludzka – po jakim czasie wychodzi z organizmu człowieka oraz jak skutecznie się jej pozbyć.
Glista ludzka – charakterystyka
Ludzka glista jest pasożytem wewnętrznym wywołującym chorobę nazywaną glistnicą. Glista ludzka żyje w świetle jelita cienkiego. Długość samca to ok 15 do 25cm, samicy 40 do 42cm. Żywicielem glisty ludzkiej jest człowiek. Natomiast strawione resztki pokarmowe w jelicie cienkim, które są gotowe do wchłaniania, są ich głównym pokarmem. Samice składają do kilkuset tysięcy jaj dziennie glisty ludzkiej – wydalanie następuje z kałem. Tutaj rozwijają się w wilgotnym środowisku i czekają na połknięcie przez żywiciela. Dokładny cykl rozwojowy glisty ludzkiej znajduje się w poniższym opisie.
Cykl rozwojowy glisty ludzkiej
Cykl rozwojowy glisty ludzkiej przebiega w złożony sposób. Jak już wspomnieliśmy, jaja glisty ludzkiej wydalane są z kałem i czekają na właściwego żywiciela. Glista ludzka jest pasożytem monoksenicznym – oznacza to, że nie ma żywicieli pośrednich. W chwili połknięcia larw glisty ludzkiej cykl rozwojowy rozpoczyna się na nowo. Larwy połknięte przez żywiciela – człowieka – przedostają się do jelita cienkiego. Zrzucają swoje osłonki i przenikają przez ściany jelita cienkiego trafiając do naczyń krwionośnych. Naczyniami przedostają się wprost do płuc i tam zagnieżdżają się w pęcherzykach płucnych, gdzie mają stały dostęp do tlenu, aby móc się dalej rozwijać.
Na etapie przebywania larw glisty ludzkiej w pęcherzykach płucnych ma miejsce dwukrotne linienie. W momencie gdy urosną do wielkości ok 2mm wędrują do tchawicy i krtani. Wędrówka ta zazwyczaj odbywa się w porze nocnej, gdy żywiciel znajduje się w pozycji leżącej. Stąd też jednym z objawów jest nocny kaszel. Glista ludzka znajdująca się w krtani zostaje połknięta przez człowieka i znowu trafia przez żołądek do jelit. W jelitach zaczynają dojrzewać do dorosłej postaci i dalej rozmnaża się co zajmuje ok 2-3 miesiące. Jeśli larwa “zgubi się” w ciele żywiciela mogą one znaleźć się w efekcie w oku, wątrobie, a nawet mózgu żywiciela.
Objawy glisty ludzkiej w organizmie człowieka
Rozpoznanie obecności glisty ludzkiej jest niejednokrotnie ciężkie ze względu na jej cykl rozwojowy. Jedną z metod rozpoznania glistnicy jest badanie kału. Tu często zastanawiamy się jak wygląda glista ludzka po wydaleniu i szukamy jej gołym okiem. Obserwujemy, czy glista ludzka wychodzi z kałem, może tak się zdarzyć, ale mogą w nim znajdować się tylko jaja glisty, które udaje się wykryć wyłącznie pod mikroskopem laboratoryjnym.
Po jakim czasie wychodzi glista ludzka?
Może to być dopiero po 2-3 miesiącach od zarażenia. Dopiero wtedy można ją zaobserwować w kale lub w zwróconej treści pokarmowej żołądka. Objawy obecności glisty ludzkiej mogą być wywoływane zarówno przez wędrujące po organizmie człowieka larwy oraz dorosłe osobniki, przebywające w jelicie cienkim. Oto niektóre z głównych objawów glisty ludzkiej:
- suchy kaszel, zwłaszcza występujący w nocy,
- bóle brzucha,
- zaparcia lub biegunki,
- obrzęk twarzy i rąk,
- bezsenność,
- świąd skóry,
- nadpobudliwość nerwowa,
- uczucie niepokoju,
- utrata masy ciała,
- zawroty głowy.
Leczenie i zapobieganie zarażeniu glistą ludzką
W celu pozbycia się glisty ludzkiej z organizmu stosuje się leki – chemioterapeutyki. W zależności od leku może być to jednorazowa dawka leku na całą kurację, lub kuracja dwa razy na dobę przez 3 dni. Po 2 tygodniach od przyjęcia dawki należy sprawdzić skuteczność leczenia ponownie badając kał. Jeśli leczenie nie powiedzie się, należy ponownie powtórzyć kurację.
W trakcie leczenia należy przestrzegać higieny osobistej. Przez całe dwa tygodnie powinno się codziennie zmieniać pościel, bieliznę, dbać o czystość urządzeń sanitarnych (toaleta, zlew, wanna). Glista ludzka wydalana jest z organizmu przez całe dwa tygodnie leczenia, zarówno w formie dorosłych glist, jak i jaj tych pasożytów. Istnieje więc ryzyko, że jeśli nie będziemy przestrzegać powyższych zasad, zarazimy się ponownie i kurację trzeba będzie powtórzyć.
Często zadajemy sobie pytanie jak wygląda glista ludzka po wydaleniu – jest ona w formie nitek o jasnym zabarwieniu mierzących od kilku do kilkunastu centymetrów. Kolejnym pytaniem jest po jakim czasie wychodzi glista ludzka? Otóż przez okres 14 dni od przyjęcia pierwszej dawki leku.
Teraz musi minąć czas do całkowitego wydalenia glisty ludzkiej. O wyleczeniu mówimy wtedy, kiedy z organizmu glista ludzka wychodzi z kałem całkowicie. Co więcej, gdy ustąpią objawy oraz wyniki badań potwierdzą brak obecności jaj w kale. Aby w przyszłości uniknąć zarażenia, należy regularnie myć ręce przed posiłkiem, myć owoce i warzywa przed spożyciem. Po korzystaniu z toalety każdorazowo dokładnie myć dłonie.
Jak uniknąć zarażenia glistą ludzką?
Zarażenie glistą ludzką o wiele częściej zdarza się dzieciom, niż osobom dorosłym ze względu na ich swobodne podejście do higieny osobistej. Aby uniknąć zarażenia glistą ludzką:
- dokładnie myj świeże owoce i warzywa,
- dbaj o czystość rąk po skorzystaniu z toalety, a zwłaszcza toalety publicznej,
- myj ręce po pracy, w której miałeś styczność z glebą, np. w przydomowym ogródku,
- dopilnuj, aby Twoje dziecko zawsze dokładnie myło ręce po zabawie w piaskownicy,
- unikaj połykania wody kąpiąc się w naturalnych akwenach wodnych,
- nie pij wody nieprzegotowanej,
- regularnie odrobaczaj zwierzęta domowe.
Jak przekonaliśmy się, wiele zależy od higieny osobistej oraz higieny odżywiania. Proces leczenia nie jest prosty, a wręcz długotrwały patrząc na kwestię cyklu rozwojowego glisty ludzkiej, który trwa około 2-3 miesiące. Leczenie może potrwać krócej, jeśli tylko będziemy przestrzegać zaleceń w trakcie przyjmowania leków. Jaja glisty ludzkiej są niewidoczne gołym okiem i są w stanie przetrwać długi czas w naszym codziennym otoczeniu.
Ciekawostką jest, że w 2012 roku odkryto szczątki zmarłego w 1485 roku króla Anglii Ryszarda III, który jak się okazało cierpiał na glistnicę. Jego szkielet odnaleziono pod parkingiem w miejscowości Licester w Anglii. W ziemi pobranej z okolicy, gdzie znajdowały się jelita szkieletu króla Ryszarda III, odkryto dużą liczbę jaj glisty ludzkiej, co świadczy o tym, że w momencie śmierci był on w trakcie cyklu rozwojowego glisty ludzkiej, czyli cierpiał na glistnicę. Przez wieki glista ludzka była zdolna przetrwać w swojej mocnej białkowej otoczce.
Odkrycie to mówi nam o tym, że w czasach, kiedy higiena, czy też sposób przyrządzania, obróbki termicznej oraz obchodzenia się z pożywieniem był prymitywny, ryzyko zainfekowania glistą ludzką było o bardzo duże. W konsekwencji także o tym, jak ważna jest szeroko pojęta higiena, aby uniknąć zarażenia glistą ludzką.
Źródła:
- Występowanie stadiów dyspersyjnych pasożytów jelitowych w żywności pochodzenia roślinnego, Szymon Jędrzejewski, Praca doktorska wykonana w Katedrze i Zakładzie Biologii i Parazytologii Lekarskiej w Poznaniu, Poznań 2012,
- Choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego w Polsce, Krzysztof Korzeniewski Zakład Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej Wojskowego Instytutu Medycznego Forum Medycyny Rodzinnej 2016, tom 10, nr 1, 10–18,
- Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne, Edward Hadaś, Monika Derda Katedra i Zakład Biologii i Parazytologii Lekarskiej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Poznań 2014.