Lumbalizacja – czym jest i jak sobie z nią radzić?

Lumbalizacja jest wadą wrodzoną kręgosłupa, powstałą jeszcze w okresie ciąży. Nie jest to schorzenie zagrażające życiu, niekiedy jednak znaczenie utrudnia codzienność. Zdarza się również, że pacjenci w ogóle nie odczuwają bólu, a o dolegliwości lumbalizacji dowiadują się robiąc zdjęcie RTG.

Czym jest lumbalizacja?

Lumbalizacja kręgosłupa polega głównie na częściowym lub całkowitym braku zrostu kości krzyżowej. Odcinek krzyżowy jest zbudowany z 5 kręgów, które pod wpływem prawidłowego rozwoju łączą się w całość, tworząc kość krzyżową. Jeśli pierwszy kręg krzyżowy nie zrośnie się z pozostałymi kręgami kości krzyżowej mówi się, że następuje wtedy lumbalizacja kręgu s1. W wyniku tego w odcinku lędźwiowym znajduje się 6 kręgów lędźwiowych, a nie 5, jak jest w przypadku prawidłowej budowy kręgosłupa.

Jak objawia się lumbalizacja i jakie są jej przyczyny?

Jeśli zastanawiacie się, jakie są objawy lumbalizacji, to u większości pacjentów choroba ta przebiega bezobjawowo. Dlatego też, niejednokrotnie zdarza się, że pacjenci dowiadują się o jej istnieniu przypadkowo, podczas robienia zdjęć RTG odcinka kręgosłupa lędźwiowego i krzyżowego. Lumbalizacja może jednak dawać bardziej uciążliwe objawy, w szczególności podczas przyjmowania pozycji przeciążania kręgosłupa, zbyt długiego pozostawania w pozycji siedzącej, zwłaszcza pochylonej, podnoszenia ciężarów czy nadmiernego prostowania kręgosłupa w odcinku lędźwiowym. Również noszenie obuwia na wysokich obcasach i ciąża mogą mieć wpływ na pojawiające się impulsy bólowe. Lumbalizacja s1 może także objawiać się bólem miednicy w obrębie odcinka krzyżowego.

Rwa kulszowa

W wyniku zmian oraz stanów zapalnych występujących w kręgosłupie pojawia się ból nerwu kulszowego. Przyczyn powstania tego stanu jest wiele, jednak bardzo istotna jest tu lumbalizacja. To ona uciska na korzenie kości krzyżowej, powodując promieniowanie do miednicy oraz nóg. Rwa kulszowa jest trudna do wyleczenia, dlatego należy robić wszystko, by leczenie i rehabilitacja lumbalizacji nie dopuściły do tego stanu. Każda choroba kręgosłupa jest sporym ciężarem dla pacjenta i sprawia mu wiele trudności w codziennym funkcjonowaniu. Zatem od samego poczatku warto dbać o swój kręgosłup, a w razie jakichkolwiek problemów korzystać z usług oferowanych przez niejedno Centrum rehabilitacji.

Leczenie i rehabilitacja

Rehabilitacja każdej wady wrodzonej kręgosłupa jest procesem skomplikowanym i wieloetapowym, a na jej efekty trzeba chwilę poczekać. W przypadku leczenia i rehabilitacji lumbalizacji objawiającej się bólem w dolnym odcinku pleców, w pierwszej kolejności należy udać się do lekarza, a następnie do doświadczonego fizjoterapeuty. Podczas wizyty fizjoterapeuta przedstawi schemat ćwiczeń i zabiegów, które są stosowane w przypadku wystąpienia tego schorzenia. Najczęściej są to masaże, trochę rzadziej akupunktura. Niejednokrotnie można również dostać rozpiskę ćwiczeń, które należy wykonywać w domu. Domowa rehabilitacja może przynieść sporo korzyści. Trzeba jednak pamiętać, że tutaj najważniejsza jest systematyczność. Jeśli się zdarzy, że ból będzie bardzo duży należy zgłosić się na badanie, a lekarz zaleci zastosowanie środków farmakologicznych. Pacjenci u których objawy nie występują, powinni dbać o zachowanie odpowiedniego poziomu aktywności fizycznej oraz unikać przeciążeń odcinka lędźwiowego i kości krzyżowej.

Sakralizacja

Nie tylko lumbalizacja jest wadą wrodzoną kręgosłupa. Sakralizacja  jako wada kręgosłupa polega na całkowitym lub częściowym zroście piątego kręgu odcinka lędźwiowego z odcinkiem krzyżowym. Posiada się wtedy 4 kręgi w odcinku lędźwiowym, a 6 w odcinku krzyżowym czyli zupełnie odwrotnie jak w lumbalizacji.

Lumbalizacja s1, a sakralizacja l5

Na skutek lumbalizacji s1 następuje zwiększenie ilości kręgów odcinka lędźwiowego, a co za tym idzie zwiększa się ruchomość tego odcinka, natomiast w sakralizacji zrost kręgu l5 powoduje ograniczenie w swobodzie ruchów. Warto zaznaczyć, że tylko sakralizacja może prowadzić do wystąpienia kręgozmyku patologicznego.

Profilaktyka

Lumbalizacja czy też sakralizacja są schorzeniami wrodzonymi. Nie można się ich całkowicie pozbyć, można jednak należycie dbać o kręgosłup już od najmłodszych lat. Jeśli dzieci będą prowadziły aktywny, zdrowy styl życia, będą unikać przeciążeń kręgosłupa i siedzieć we właściwej pozycji, wada może nie być odczuwalna przez całe życie. Również dorośli powinni zwracać uwagę na swoją postawę. Przyjęcie odpowiedniej pozycji do siedzenia, leżenia czy stania, może znacznie odciążyć kręgosłup. Tak samo jak unikanie otyłości, stresu oraz nierównomiernego rozkładania towarów trzymanych w rękach. Jednak, gdy profilaktyka nie uchroni nas przed bólem, trzeba postawić na leczenie. Często ćwiczenia i rehabilitacja okazują się wspaniałą pomocą.

Trzeba pamiętać, że zdecydowanie lepiej jest zapobiegać niż leczyć!

Podobne zalecenia co do profilaktyki, stosowane są także w przypadku rozszczepu kręgosłupa (spina bifida s1) u dorosłych.
Jest to wada rozwojowa, wywoływana nieprawidłowym zwieńczeniem kanału kręgowego, prowadzącego m.in. do przepukliny. Do rozszczepu kręgosłupa dochodzi w okresie płodowym, a leczenie dziecka przeprowadzane jest tuż po porodzie.

Źródło:

• https://en.wikipedia.org/wiki/Congenital_vertebral_anomaly
• K. Kostorz, A. Skorupiński, M. Szpala, Występowanie zespołów bólowych kręgosłupa – przyczyny i leczenie, Pomeranian Journal of Life Sciences 63(3), 2017.
• Edward C. Weber, Joel A. Vilensky, Stephen W. Carmichael, Kenneth S. Lee, Atlas anatomii radiologicznej wydanie drugie, 2014.