Dzięki koncentracji każdy człowiek może prawidłowo funkcjonować. Znacznie łatwiej jest nam skupić się na czytanym tekście, czy przyswajaniu informacji. Zaburzenia koncentracji uwagi dotykają zarówno dorosłych, jak i dzieci. Warto jednak zmierzyć się z problemem i podjąć odpowiednie kroki. Jakie są sposoby na poprawę koncentracji? Jak wygląda leczenie zaburzeń koncentracji? Na te i inne pytania można znaleźć odpowiedzi, czytając poniższy tekst.
Zespół zaburzeń uwagi, czyli ADD – co to jest?
ADD, czyli Attention Deficit Disorder oznacza zaburzenia koncentracji uwagi. Cierpią na nią głównie dzieci, jednak i dorosłych może dotknąć ten problem. Objawia się przede wszystkim tym, że człowiek nie potrafi skupić się na wykonywanej czynności przez dłuższy czas. Zaburzenia koncentracji mają spory wpływ na codzienne życie, szczególnie dzieci. Nie potrafią się skupić na nauce i zadaniach domowych. Również w trakcie zabawy nie mogą zająć się jednym przedmiotem. Bardzo szybko tracą zainteresowanie jedną zabawką na rzecz drugiej i tak na okrągło. ADD jest bardzo często mylone z ADHD. Choć oba te schorzenia mają podobne objawy, to różnią się od siebie.
ADHD, czyli Attention Deficit Hyperactivity Disorder najczęściej rozwija się w pierwszych etapach życia. Dziecko wpierw wykazuje nadmierną ruchliwość. Nie potrafi długo pozostawać w jednym miejscu, szybko się nudzi i traci zainteresowanie wykonywaną czynnością. Jest też nadmiernie impulsywny. Często śmiech przeradza się w płacz, dziecko wtrąca się w wypowiedzi innych, niechętnie wykonuje polecenia. Nierzadko wybucha agresją. Potrafi rzucać przedmiotami z błahego powodu, nie zwracając przy tym uwagi na to, czy coś niszczy lub robi komuś krzywdę. Trzecią główną grupą objawów jest właśnie zaburzenie koncentracji uwagi. Umie skupić się tylko na tych czynnościach, które sprawiają mu przyjemność. W trakcie wykonywania zadań, które są dla niego niezbyt interesujące, momentalnie jego uwagę przyciąga zupełnie coś innego. U dziecka chorego na ADHD występują także zaburzenia pamięci. Zapomina ono, gdzie pozostawiło swoje zabawki, czy książki. Czasami również je gubi. Nierzadko zaniedbuje swoje obowiązki domowe i szkolne.
Jeżeli chodzi o ADD, to chorobie nie towarzyszy nadpobudliwość ruchowa. Dziecko z zaburzeniami koncentracji będzie miało problem ze skupieniem uwagi na konkretnej czynności. Może być rozkojarzone, zapominać o niektórych sprawach.
Inne objawy świadczące o tym, że dziecko ma zaburzenia koncentracji uwagi
Osoba dorosła znacznie szybciej zauważy, że ma problemy z koncentracją. Będzie widziała, że jej praca nie przynosi zamierzonych efektów, ciągle o czymś zapomina, a nawet niewielka niby bardziej interesująca rzecz może odwracać jej uwagę. W przypadku dzieci sprawa się nieco komplikuje. Nasze pociechy, szczególnie w młodym wieku są bardzo ciekawe otaczającego je świata. Interesuje je dosłownie wszystko. Nic więc dziwnego, że rodzice często nie postrzegają tego, że u ich dziecka występuje zespół zaburzeń koncentracji uwagi. Dopiero po upływie czasu i bacznej obserwacji orientują się, że coś jest nie tak.
Pozostałe objawy
Oprócz wcześniej wspomnianych objawów u dziecka może też występować:
- Wahania nastroju. Maluch w jednej chwili płacze, a po chwili zaczyna się śmiać lub odwrotnie. Nie jest w stanie wskazać, dlaczego właśnie te emocje pojawiają się w danym momencie.
- Wykonywanie kilku czynności w tym samy czasie. Dziecko może odrabiać zadanie domowe, jednocześnie bawiąc się, czy śpiewając. Tym sposobem popełnia błędy, ponieważ nie skupia całej uwagi na jednym zadaniu.
- Wtrącanie się w rozmowy lub uniemożliwienie innej osobie dokończenie słów skierowanych do niego. Dziecko jest bardzo niecierpliwe i mimo tego, że rodzice uczyli je nie przeszkadzać w rozmowach, to chętnie wtrąca swoje zdanie. Nawet niepytane. Kiedy ma pewność, o co je ktoś zapyta, odpowiada przed dokończeniem pytania.
- Gubienie wątku w trakcie rozmowy. Choć chętnie się do niej wtrąca, nie oznacza to, że skupia się na niej całkowicie. „Wyłapuje” tylko te informacje, które są dla dziecka korzystne, interesujące. Kiedy rozmowa się przedłuża, dziecko odpływa myślami, nie słucha słów do niego skierowanych.
- Chroniczne zmęczenie w trakcie wysiłku umysłowego. Czytanie książki, odrabianie zadania domowego, czy nauczenie się krótkiego tekstu na pamięć dla dziecka jest sporym wyzwaniem. Kiedy podejmuje próby działania, męczy się bardzo szybko i rezygnuje. Ma tzw. słomiany zapał.
- Nadmierna niecierpliwość. Brak koncentracji u dziecka powoduje, że się denerwuje i irytuje. W momencie, kiedy nie daje sobie z czymś rady, nasila się frustracja.
- Zaburzenia pamięci. Dziecko nie tylko zapomina o tym, gdzie pozostawiło swoje rzeczy, ale także szuka czegoś, by za chwilę stwierdzić, że nie wie czego.
Czasami ADD i ADHD występują jednocześnie. W takim wypadku poza wyżej wymienionymi objawami u dziecka można zauważyć nadmierną ruchliwość i impulsywność.
Brak koncentracji u dziecka – przyczyny
Zespół zaburzeń koncentracji uwagi u dzieci najczęściej diagnozowany jest w momencie rozpoczęcia przez nich edukacji. To właśnie w tym okresie dziecko uczy się systematyczności, odpowiedzialności i wykonywania samodzielnych zadań. U dzieci poniżej 5 roku życia brak koncentracji jest zupełnie naturalny. Nie ma bowiem nic nadzwyczajnego w ty, że rodzice muszą mieć oczy wokół głowy, ponieważ dziecko jest wszędzie i porusza się nadzwyczaj szybko. Wraz z upływem lat jego koncentracja się rozwija.
Kiedy dziecko rozpoczyna nauczanie wczesnoszkolne, jest w takim wieku, że powinno skupić swoją uwagę na powierzonym zadaniu i wykonywać co najmniej dwie czynności jednocześnie bez popełniania rażących błędów.
Problem staje się zauważalny, kiedy dziecko mimo chęci nadal nie potrafi się skupić. Często jest zamyślone, kilkukrotnie trzeba mu mówić, co ma zrobić, rozprasza je nawet jakaś błahostka. Nie potrafi sobie też zorganizować miejsca pracy.
Jedną z przyczyn braku koncentracji u dziecka może być nieprawidłowa dieta. Posiłki bogate w cukry powodują, że nasza pociecha ma większe pokłady energii, które musi gdzieś spożytkować. Choć wysiłek umysłowy również wymaga aktywności organizmu, to jednak w mniejszym stopniu niż wysiłek fizyczny.
Nie bez znaczenia jest też codzienność dziecka. Potrzebuje ono bowiem stabilności i warunków do nauki i zabawy. Jeżeli w życiu malucha ciągle coś się zmienia, nie wiec co czego go następnego dnia, to podświadomie będzie skupiał się na tych zagadnieniach, a nie na wykonywany zadaniu.
Kolejną przyczyną tego, że występuje zespół zaburzeń uwagi i koncentracji i uwagi może mieć podłoże neurologiczne. Struktury mózgowe znajdujące się w płacie czołowym rozwijały się zbyt wolno lub ich wzrost został całkowicie zahamowany.
Problemy z koncentracją u dorosłych – objawy i przyczyny
Objawy problemów z koncentracją u dorosłych są bardzo podobne do tych występujących u dzieci. W głównej mierze problem wynika ze stylu życia. Obecnie dorośli mierzą się z ogromnym stresem, pośpiechem i niewielką ilością czasu na odpoczynek. Niestety pogoń za karierą lub pieniędzmi nie sprzyja organizmowi, który musi mieć czas na regenerację w trakcie odpoczynku.
Z reguły, kiedy u dorosłych zawodzi koncentracja, potrafią oni się skupić wyłącznie na jednym zadaniu. Dopiero po jego ukończeniu przechodzą do następnego. Daje im to błędne poczucie, że mogą wykonywać kilka czynności jednocześnie.
Przyczynami problemów z koncentracją u dorosłych mogą być:
- Długotrwały stres.
- Zbyt mała ilość snu.
- Złe warunki pracy np. nieodpowiednie oświetlenie.
- Za mało odpoczynku.
- Brak aktywności fizycznej.
Natomiast objawy, które mogą wskazywać na chorobę to:
- Wahania nastroju.
- Zaburzenia pamięci.
- Nieumiejętne organizowanie czasu i stanowiska pracy.
- Zmniejszona kreatywność.
- Nadmierne gubienie przedmiotów.
Nerwica a zaburzenia koncentracji
Nerwica jest zaburzeniem lękowym. Osoba chora nie potrafi powiedzieć, przed czym tak naprawdę odczuwa lęk, więc nie należy mylić go ze strachem. Do najczęściej występujących objawów nerwicy można zaliczyć:
- Kołatanie serca.
- Problemy z ciśnieniem krwi.
- Problemy ze snem.
- Wahania nastroju.
- Zaburzenia pamięci.
Co ciekawe, jednym z objawów nerwicy są także problemy z koncentracją. Osoba chora w pewnym sensie powinna nauczyć się żyć z nerwicą i przede wszystkim skorzystać z fachowej pomocy lekarskiej. Po pewnym czasie koncentracja prawdopodobnie się poprawi.
Leczenie zaburzeń koncentracji uwagi
Leczenie zaburzeń wymaga głównie czasu. W pierwszej kolejności u chorego zostanie przeprowadzony wywiad przez czterech lekarzy: neurologa, psychologa, psychiatrę i lekarza ogólnego (w przypadku dzieci będzie to pediatra). Jeżeli stwierdzą, że minimum 6 objawów może wskazywać na chorobę, to należy zastosować terapię poznawczo – behawioralną. W trakcie leczenia zaburzeń chory będzie pracował nad sobą i poprawiał swoją koncentrację oraz z pomocą terapeuty zrozumie jakie bodźce zewnętrzne mają na niego największy wpływ i jak sobie z nimi radzić.
Jakie są sposoby na poprawę koncentracji?
Nie w każdym przypadku konieczna będzie wizyta u specjalisty. W razie zauważenia problemu można wykonać różne ćwiczenia. O to kilka sposobów na poprawę koncen