Znajdziemy ją w kawie, coli, czy napojach energetycznych. Mowa o kofeinie, która jest najczęściej spożywaną substancją psychoaktywną na świecie. Nic zatem dziwnego, że naukowcy z Uniwersytetu w Bazylei postanowili przyjrzeć się bliżej wpływowi, jaki może mieć ona na ludzki mózg. Jak się okazuje, regularne picie kawy zmniejsza objętość istoty szarej, czyli skupiska komórek nerwowych tworzących ośrodkowy układ nerwowy.
Kofeina pomaga większości z nas pozbyć się porannego zmęczenia. Wiadomo też, że może ona źle wpływać na nasz sen, jeśli wypijemy ją wieczorem. Z kolei wcześniejsze badania wykazały, że niedobór snu może wpływać na istotę szarą w mózgu. Czy zatem regularne spożywanie kofeiny może zmienić strukturę najważniejszego ludzkiego organu? Zespół naukowców pod kierownictwem dr Carolin Reichert i profesora Christiana Cajochena z Uniwersytetu w Bazylei postanowił to zbadać. Wyniki opublikowano w czasopiśmie „Cerebral Cortex”.
Zaskakujące wyniki badań nad kofeiną
Wyniki badań były zaskoczeniem dla naukowców. Po pierwsze kofeina wcale nie powodowała pogorszenia jakości snu u osób biorących udział w eksperymencie. Badacze zaobserwowali jednak zmiany w istocie szarej. Substancja (istota) szara oraz substancja biała wspólnie tworzą ośrodkowy układ nerwowy u ludzi.
W eksperymencie wzięło udział dwadzieścioro zdrowych, młodych osób. Wszystkie regularnie piły kawę. W czasie badania powstrzymały się od spożywania kawy innych napojów zawierających kofeinę, jednak przez pierwsze dziesięć dni zażywały tabletki z tą psychoaktywną substancją. Przez kolejne dziesięć dni osoby biorące udział w badaniach otrzymywały placebo.
Pod koniec każdego z dziesięciodniowych okresów, naukowcy skanowali mózgi uczestników i mierzyli objętość istoty szarej. Zbadali równie jakość ich snu w laboratorium, rejestrując aktywność mózgu.
Kofeina zmniejsza objętość istoty szarej
Porównanie zebranych danych wykazało, że głębokość snu uczestników była taka sama, niezależnie od tego, czy zażywali kapsułki z kofeiną czy placebo. Zaobserwowano jednak różnicę w substancji szarej mózgu. Po 10 dniach „abstynencji kofeinowej” objętość istoty szarej była większa, niż po 10 dniach zażywania zwiększonej ilości kofeiny.
Różnica była szczególnie duża w prawym płacie skroniowym, w regionie mózgu odpowiedzialnym za pamięć. – Wyniki naszych badań wcale nie muszą oznaczać, że kofeina ma negatywny wpływ na mózg – podkreśla dr Reichert. – Ale codzienne spożywanie kofeiny ewidentnie wpływa na nasz umysł, co samo w sobie stanowi ważny powód do kontynuowania badań – dodaje.
Choć badania wskazują, że kofeina zmniejsza objętość istoty szarej, to jednak już po 10 dniach abstynencji od kawy mózg się regeneruje. – Zmiany w morfologii mózgu wydają się być tymczasowe. Jednak do tej pory nie prowadzono systematycznych badań nad tym zjawiskiem – mówi dr Reichert.
Źródło: Dziennik Naukowy